Có một loại cây độc đáo mang tên cây xấu hổ (tên khoa học: Mimosa pudica L.) được biết đến với nhiều tên gọi dân dã như cây hoa trinh nữ, cây mắc cỡ, cây thẹn hay hàm tu thảo. Đây là một loài thực vật sống ít năm thuộc họ Đậu. Đặc điểm nổi bật của cây này là các lá kép gập vào trong và cụp xuống mỗi khi bị chạm vào hoặc bị rung lắc. Điều này tương tự như tính cách e thẹn của các bạn gái.
Nguồn gốc và đặc điểm của cây hoa trinh nữ, mắc cỡ, xấu hổ
Cây xấu hổ có nguồn gốc từ vùng Nam Mỹ và Trung Mỹ. Hiện nay, nó có thể được tìm thấy ở rất nhiều quốc gia ở châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á như: Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Philippines… Nó sống chủ yếu ở những nơi có khí hậu nhiệt đới. Ưa thích bóng râm yên tĩnh, ít người sinh sống, dưới gốc cây.
Bạn đang xem: Cây xấu hổ: Biểu tượng đẹp và ý nghĩa từ thiên nhiên
- Trinh nữ là loài cây thân thảo đứng đối với cây non và bò trườn đồi với cây trưởng thành. Thân cây có thể dài tới 1,5 m bò trườn hoặc tựa leo gần mặt đất. Vỏ thân cây có gai biểu bì thưa hoặc dày.
- Lá cây là loại lá kép lông chim 2 lần chẵn, có từ 1-2 cặp lá thứ cấp, mỗi lá thứ cấp lại có từ 5-13 cặp lá chét. Các cuống lá sơ cấp cũng có gai.
- Hoa trinh nữ hay hoa mắc cỡ có màu tím hoặc hồng ở đầu cuống mọc lên từ nách lá. Thời điểm hoa nở là vào giữa mùa hè. Khi cây càng lớn thì hoa mọc càng nhiều hơn. Những bông hoa được thụ phấn nhờ gió và côn trùng.
- Hạt mầm có vỏ cứng nhằm hạn chế sự nảy mầm.
- Rễ cây trinh nữ tạo nên carbon disulfide, ngăn ngừa một số loại nấm gây bệnh và cộng sinh. Đây là nguyên nhân hình thành các nốt sần trên rễ có chứa các cố định đạm nội cộng sinh.
Theo nhạc sĩ Trần Thiện Thanh, cây hoa trinh nữ là biểu tượng của tính rụt rè và e thẹn như người con gái. Có rất nhiều bài thơ mà nhắc đến loài cây “hoa mắc cỡ”.
Cây xấu hổ có mấy loại?
Xem thêm : Học Online: Ưu điểm và nhược điểm
Hiện nay, chúng ta đã biết được 2 loại cây xấu hổ phổ biến:
- Cây xấu hổ tía: Hoa màu đỏ tím (màu tía)
- Cây xấu hổ trắng: Hoa màu trắng nhạt
Cả hai loại này đều phổ biến và được tìm thấy ở nhiều vùng. Tuy nhiên, trong dân gian, người ta thường ưu tiên sử dụng cây xấu hổ tía để làm thuốc hơn cây xấu hổ trắng.
Vì sao cây xấu hổ cụp lá khi bị chạm vào?
Khi bị chạm vào, cây trinh nữ sẽ tự động cụp những cánh lá của mình. Điều này liên quan đến “tác dụng sức căng” của lá xấu hổ. Ở cuối cuống lá có một mô tế bào mỏng gọi là bọng lá, bên trong chứa đầy nước. Khi bị chạm vào, cây bị chấn động, nước trong tế bào bọng lá lập tức dồn lên hai bên phía trên. Kết quả là phần dưới bọng lá sẽ xẹp xuống như quả bóng xì hơi còn phía trên lại căng tròn như quả bóng được bơm hơi. Điều này khiến cuống lá sụp xuống và khép lại.
Khi một lá khép lại, nó sẽ truyền tín hiệu đến các lá khác, khiến chúng cũng lần lượt khép lại. Tuy nhiên, chỉ sau vài phút, phần dưới bọng lá bắt đầu đầy nước, lá lại trở nên thẳng đứng như ban đầu.
Xem thêm : Ngữ pháp tiếng Anh trình độ B2: Cấu trúc và tài liệu học miễn phí
Đặc tính này rất hữu ích cho sự sinh trưởng của cây và giúp nó thích nghi với điều kiện tự nhiên. Ở miền Nam, thời tiết thường có những cơn mưa bão lớn, khi cây xấu hổ thu lá lại khi gặp mưa gió sẽ giúp nó bảo vệ lá non.
Nghiên cứu của các nhà khoa học tại University of Western Australia còn cho thấy cây hoa trinh nữ có khả năng ghi nhớ.
Công dụng của cây xấu hổ
Cây xấu hổ có tác dụng ức chế thần kinh trung ương và chấn kinh giảm đau. Vì vậy, nó được sử dụng trong điều trị nhiều căn bệnh như:
- Suy nhược thần kinh
- Mất ngủ
- Viêm phế quản
- Viêm kết mạc cấp
- Viêm gan
- Viêm ruột non
- Sỏi niệu
- Phong thấp tê bại
- Huyết áp cao
Một số bài thuốc từ cây hoa trinh nữ
- Rễ cây trinh nữ được dùng để trị sốt rét, kinh nguyệt không đều, hen suyễn và gây nôn.
- Hạt cây xấu hổ được sử dụng để trị hen suyễn và gây nôn.
- Chữa suy nhược thần kinh và mất ngủ: 15g cây xấu hổ, dùng riêng hoặc kết hợp với 15g cúc bạc đầu, 30g chua me đất sắc uống hằng ngày vào buổi tối.
- Chữa viêm phế quản mãn tính: 30g cây trinh nữ, 16g rễ lá Cẩm sắc uống, chia thành hai lần trong ngày.
- Chữa đau ngang thắt lưng và nhức mỏi gân xương: Rễ cây trinh nữ rang lên, tẩm rượu rồi sao thơm. Lấy 20-30g sắc với 400ml nước còn 100ml, uống làm hai lần trong ngày.
- Chữa huyết áp cao: 8g hà thủ ô, 6g trắc bá diệp, 6g bông sứ cùi, 6g câu đằng, 8g tang ký sinh, 6g Ðỗ trọng, 6g cây hoa trinh nữ, 6g lá vông nem, 6g hạt Muồng ngủ, 6g Kiến cò, 4g Ðịa long sắc uống. Có thể tán bột, luyện thành viên uống hàng ngày.
- Toàn cây mắc cỡ tưới nhỏ, phơi khô, sao vàng, sắc uống hàng ngày thay trà trị bệnh nhức mỏi và sưng phù.
Có thể bạn quan tâm: Tổng hợp 20+ hình ảnh hoa màu tím đẹp nhất
Nguồn: https://thuysi.edu.vn
Danh mục: Giáo Dục
